همه چیز درباره بواسیر و درمان آن

بواسیر چیست؟
5/2 سانتی‌متر انتهایی كولون (روده بزرگ) كانال مقعدی نامیده می‌شود. كانال مقعدی با شبكه‌ای از وریدهای كوچك كه درست زیر پوست هستند، پوشیده می‌شود. فعالیت‌های معینی، از قبیل زور زدن برای بیرون راندن مدفوع (بخصوص موقع یبوست) یا نشستن طولانی مدت، ممكن است باعث بزرگی این وریدها بشود.
این وریدهای بزرگ شده لایه‌های متورم بافتی را درست می‌كند كه ما آنها را بواسیر می‌نامیم. مدفوع سخت ممكن است بواسیر را بیشتر تحریك كرده و آنها رااز كانال مقعدی بیرون براند.
 
انواع بواسیر
دونوع بواسیر ممكن است ایجاد شود:
بواسیر خارجی:
دیده و احساس می‌شود (مانند لایه‌های نرمی بیرون از مقعد جایی كه روده بزرگ باز می‌شود) آنها به ندرت باعث درد می‌شوند مگر این كه لخته خونی داخل آنها شكل بگیرد. كه در این صورت می‌توانند باعث درد ناگهانی و شدید شوند.
 
بواسیر داخلی:
به طور شایع به صورت خوشه‌هایی اطراف دیواره كانال مقعدی واقع می‌شوند. بواسیر ممكن است بعضی اوقات به بیرون گسترش یابد. معمولاً بدون درد است. ولی می‌تواند خونریزی كند و یا موجب ترشح موكوس (بلغم) شود. مسایل دیگری ممكن است علایمی شبیه به علایم بواسیر ایجاد كنند. یك شقاق (ترك خوردگی كانال مقعد كه باید از بواسیر افتراق داده شود) ممكن است خودش را در كانال مقعدی ظاهر كند و باعث درد و خونریزی شود.
 
علائم بواسیر
اكثراً بواسیر بدون خطر می‌باشد و بجز خونریزی محدود علامتی ندارد. اگر شما بواسیر دارید ممكن است متوجه یك یا چند تا ازعلایم ذیل بشوید:
-          خونریزی كه معمولاً همراه با مدفوع و یا پس از دفع به صورت قطره قطره یا خون پاشی خواهد بود. (شایع‌ترین علامت)
-          درد.
-          خارش.
-          سوزش.
-          ترشح مواد بلغمی و تحریك اطراف مقعد
لازم به یادآوری است كه هر خونریزی از مقعد را نباید به حساب بواسیر گذاشت بلكه توسط پزشك باید بررسی‌های لازم انجام شود تا علل دیگر نیز رد گردد.
 
علل بواسیر
فشار آوردن به شكم موقع اسهال و مدفوع خشك و سفت از علل شایع هموروئید هستند. خیلی از خانم‌ها در طی حاملگی دچار هموروئید می‌شوند.
نشستن یا ایستادن طولانی می‌توان یك عامل باشد. علل دیگر شامل بلند كردن اشیای سنگین، ورزش نكردن، ورزش خیلی سنگین، سرفه مزمن، عادات بیرون روی نادرست (از قبیل زور زدن برای دفع مدفوع یا نشستن بر روی دستشویی برای مدت طولانی) است.
 
بررسی شما
وجود بواسیر به تنهایی بیماری تلقی نمی‌شود و عوارض آن نیز خطرناك و جدی نمی‌باشد. این مشكل موضعی است و تأثیری روی سایر اندام‌ها و قسمت‌های دیگر بدن ندارد.

مسئله مهم شباهت برخی علایم آن مثل خونریزی از مقعد با بیماری‌های خیلی جدی مثل پولیپ یا سرطان روده بزرگاست. اغلب بیماران مشاهده كمی خون در مدفوع را به حساب بواسیر می‌گذارند در حالی كه با وجود بواسیر ممكن است علت خونریزی پولیپ و یا سطان روده بزرگ باشد. به همین دلیل پس از مشاهده خون در مدفوع برای اولین بار لازم است با پزشك مشورت نمود و در صورت لزوم برای بررسی كامل روده بزرگ كولونوسكوپی انجام داد.
 
 
تاریخچه پزشكی شما و معاینه
ممكن است پزشك شما درباره علایم و اینكه از چه موقع آنها را دارید سؤال كند. همچنین ممكن است درباره تغذیه شما، عادات بیرون روی، فعالیت‌هایتان و هر دارویی كه شما استفاده می‌كنید، سوالاتی شود. پزشكتان ممكن است یك معاینه برای دیدن پوست مقعد شما و یك معاینه با انگشت دست جهت لمس بواسیر در ناحیه كانال مقعدی انجام دهد. یك معاینه با آنوسكوپ، ممكن است انجام گیرد. در طی این معاینه یك لوله برای دیدن قسمت پایینی كانال مقعدی گذاشته می‌شود.
 
آزمایش‌ها
ممكن است برای رد سایر مسایل آزمایشات اضافی انجام شد، پزشكتان ممكن است مدفوع شما را جهت وجود خون در آن آزمایش كند. همچنین شما ممكن است سیگموئیدوسكوپی یا كولونوسكوپی شوید. در طی این آزمایشات یك لوله نوردار برای معاینه روده بزرگ شما به كار می رود. گاهی اوقات یك باریم انما، كه گرافی با اشعه ایكس از روده بزرگ است ممكن است انجام شود.
 
درمان بواسیر
در خیلی از موارد، پزشكتان یك طرح درمانی كه شما در منزل پیگیر آن خواهید بود. پیشنهاد می‌كند. اهداف این درمان متوقف نمودن خونریزی و دفع راحت‌تر مدفوع و در مواردی نیز درمان موضعی به خصوص برداشتن بواسیر خونریزی دهنده با لیگاتور به صوت سرپایی كه معمولاً بدون درد است در موارد نادر انجام عمل جراحی ضروری است.
 

درمان بواسیر با لیزر دو روش اصلی دارد که پزشک با توجه به نوع بواسیر شما یکی از آنها را توصیه خواهد کرد. بنابراین از لیزر می توانید به دو روش برای درمان بواسیر استفاده کنید.

روش اشعه درمانی IRC: در این روش که برای بواسیر درجه یک و دو مناسب است، بالشتک های التهابی اطراف مقعد با کمک اشعه IRC حذف می شوند. این روش درد و خونریزی ندارد و نتیجه آن زودتر خود را نشان می دهد.

روش لیزر CO2: از این روش برای درمان بواسیر درجه سه و چهار استفاده می شود. در این نوع بواسیرها رگها گشادتر شده و معمولا از داخل رکتوم به بیرون کشیده شده اند، پس این زائده های بیرون آمده از مقعد با کمک لیزر CO2 قطع می شوند و چون عمل برش با لیزر انجام می شود، بافت های اطراف بالشتک ها آسیبی نمی بینند. همچنین موقع برش دادن با لیزر هیچ خونریزی نخواهید داشت و شریان ها خونی نیز با برش لیزری مداوا می شوند و ایجاد عفونت نمی کنند. نکته مهم در استفاده از این روش این است که ناحیه برش داده شده نیازی به پانسمان و بخیه ندارد و نیازی به بستری شدن و تحمل درد بعد از عمل نیز نیست.

رهانیدن شما از علایم
روش‌های درمانی كه شما می‌توانید در منزل انجام دهید.
-          به مدت چند دقیقه در آب گرم بنشینید، كمپرس گرم نیز می‌تواند سبب خلاصی فوری شما شود.
-     درمان‌های غیرنسخه‌ای از قبیل نشستن بر روی دستشویی فقط به مدت لازم و پرهیز از زور زدن می‌تواند از تحریك مقعد كه خود منجر به ادم و تورم می‌شود، جلوگیری كند. برای این منظور توالت فرنگی توصیه می‌شود.
 
نكته خیلی مهم: هروقت خون در مدفوع دارید حتماً با پزشك خود مشورت كنید و آن را همیشه به حساب بواسیر نگذارید چون ممكن است علاوه بر بواسیر بیماری دیگری چون پولیپ یا تومور علت خونریزی باشد.
 
درمان اسهال مزمن و یبوست
 اسهال مزمن مهم‌ترین علت بواسیر است كه باید علت آن دقیقاً مشخص و درمان شود در صورت داشتن اسهال مزمن با پزشك معالج خود مشورت كنید. برای درمان یبوست در وقت‌های منظم روزانه به ویژه صبح‌ها جهت دفع به طور عادتی به دستشویی بروید. غذای پرفیبر بخورید و روزانه 6 تا 8 لیوان آب بنوشید و با هر وعده غذای جامد یك قاشق روغن زیتون مصرف كنید. وقتی ورزش منظم با یك غذای مناسب تركیب بشود می‌تواند منجر به پیشگیری از یبوست شود (یادآور می‌شود یبوست علت ناشایع بواسیر است و بیشتر اسهال باعث بواسیر می‌شود).
 
مواد پرفیبر
از فیبرهای غذایی زیر همراه غذای روزمره استفاده كنید تا به جلوگیری از مسئله بواسیر كمك كند.
-          حبوبات پرفیبر (نخود، لوبیا، باقلا و ...).
-          سبوس و حبوبات به طور كامل از قبیل برنج قهوه‌ای رنگ.
-          سبزیجات (از قبیل هویج، گل كلم، گلابی).
-          میوه‌های تازه و لوبیاها (به خصوص لوبیاهایی نظیر عدس، لوبیا قرمز و ....) .
اگر ضروری باشد پزشكتان ممكن است مواد فیبری دیگری كه بدون نسخه در دسترس است توصیه كند.

منبع: dme.behdasht.gov.ir

مرکز درمان بواسیر و هموروئید...